‘Waar muren dikker en dikker worden, komt er met kerst een deur.’ ds. Annegreet van der Wijk over God dichtbij,...
Ikonen van Kees de Kort
Halverwege vorig jaar overleed Kees de Kort, kunstenaar en tekenaar van bijbelse voorstellingen. Hele generatie zondagschoolkinderen keken naar zijn platen in de Kijkbijbel. Maar hij maakte veel meer, tot zelfs een opdracht van de paus. Dat was tevens zijn laatste opdracht.
Niet heel gek dus dat het Bijbels Museum in Amsterdam en het Ikonenmuseum in Kampen in 2019 gezamenlijk het werk van De Kort tentoon wilden stellen, naast klassieke ikonen. Het was een blijk van waardering voor de wereldberoemde, maar in Nederland tamelijk onbekende, De Kort.
Na zijn dood kreeg de tentoonstelling uit 2019 een nieuwe plek. Op dit moment is hij te zien in de oude raadzaal van het stadhuis van Zierikzee, dat nu een museum is. De ruimte met de houten gewelven maakt de beelden extra statig. De prachtige platen van De Kort winnen zo, naast de ikonen, aan waarde door de ruimte waarin ze zijn tentoongesteld. De heldere, moderne stijl steekt af tegen de oude historische zaal en dat werkt heel goed.
Ik vraag me tijdens het bezoek af wat een ikoon eigenlijk is en of je de vertellingen van De Kort daar niet onder zou mogen scharen? Voor mij werkt de weergave van de bijbelse verhalen beter in de versies van De Kort dan bij de ikonen. In ieder geval zijn de platen van De Kort, die ik alleen ken uit de Kijkbijbel, als kleine schilderijen nog krachtiger. De kleuren zijn helderder, de detaillering en de eenvoud zijn ongelooflijk.
Voor de tentoonstelling is gekozen voor de christelijke feestdagen. Dat maakt het geheel heel toegankelijk, ook voor mensen die ikonen en de bijbelse verhalen waar ze naar verwijzen niet per se in hun basiskennis hebben. Geprobeerd is niet alleen de feesten van De Kort en de ikonen naast elkaar te zetten, maar ook de voorstellingen zelf zoveel mogelijk op elkaar aan te laten sluiten. Zowel in de manier waarop mensen staan, als hoe de zichtlijnen lopen en wat mensen dragen (hoewel ikonen niet echt zichtlijnen hebben, natuurlijk). Daardoor komen de ikonen uit Kampen en de platen van De Kort thematisch heel mooi naast elkaar uit.
Door het overlijden van De Kort is deze tentoonstelling achteraf zijn erfenis gebleken. De ultieme verzameling en het ultieme eerbetoon aan de Dick Bruna van de bijbel.
Kees de Kort – Ikonen. Te zien t/m 29 mei 2023 in Stadhuismuseum Zierikzee.
Deze recensie verscheen in verkorte vorm eerder in Doopsgezind Plus van dec/jan 2022/2023. Lees het hele nummer door op de link te klikken.
Tekst en beeld: Kalle Brüsewitz
