Als gedelegeerde optreden voor je kerkgenootschap op een assemblee is niet alleen leuk en fijn, het is ook gewoon wérken. Naast ontmoetingen bij ‘Kaffee und Kuchen’ zijn er ook bijeenkomsten voor gedelegeerden, en voor sommigen – zoals ik – nog een serie commissievergaderingen. Voor wie daar niet in thuis is, zijn dat soms moeilijk te volgen discussies over doorwrochte diplomatieke of theologische documenten – en dat gaat tot op punten en komma’s. Nu het mijn tweede Wereldraadassemblee is snap ik meer* van de logica achter de werkwijze, de kerkpolitieke en theologische pijnpunten en de strak georganiseerde consensusmethode die men hanteert.
De assemblee benoemt aan het begin van de conferentie de leden voor zes verschillende commissies die de stukken voorbereiden, die vervolgens weer tijdens de vergaderingen van alle aanwezige gedelegeerden worden doorgenomen, bediscussieerd en – hopelijk – bekrachtigt. Deze commissies zijn een soort assemblees in het klein: de samenstelling is representatief, waardoor alle stemmen in de verschillende controversies (zoveel mogelijk) zijn vertegenwoordigd. Zou men de stap van de commissievergaderingen overslaan, dan zou de discussie over punten en komma’s moeten plaatsvinden in de grote vergadering met meer dan 500 gedelegeerden. Dat kost veel teveel tijd en daar zit natuurlijk niemand op te wachten.
vaak sturen ze de voorstellen velen malen terug
Ik maakte de afgelopen dagen deel uit van de ‘Message-commissie’, als vertegenwoordiger namens de historische vredeskerken (de HPC, Historic Peace Churches), de ‘kerkfamilie’ waartoe de doopsgezinden worden gerekend. Samen met 23 andere vertegenwoordigers (van Oosters-Orthodox, tot Filipijns-Evangelisch, etc. etc.) werkte ik aan de Message: een soort groet die de sfeer van de assemblee samenvat, iets weergeeft van de grote onderwerpen die zijn besproken, en die de lezers (de lokale kerken en de wijde buitenwereld) probeert te bemoedigen. De Message-commissie is niet de zwaarste. De ‘maatschappelijke problemen-commissie’ bijvoorbeeld, heeft als taak allerlei gezamenlijke statements uit te brengen over de meest actuele en nijpende kwesties, zoals bijvoorbeeld de oorlog in Oekraïne en het werken aan vrede en rechtvaardigheid in het Midden-Oosten. Of de ‘nominatie-commissie’, die een voorstel moet doen over wie er in het Central Commitee komt, dat de Wereldraad de komende 8 jaar zal besturen. Daarover zijn de lidkerken het meest verdeeld en de vergaderingen het langst en het meest verhit. Na presentatie en discussie stuurt de assemblee de voorstellen van de commissies soms vele malen terug. Mensen van de ‘nominatie’ en de ‘maatschappelijke problemen’ vergaderen tot in de kleine uurtjes. Daarmee vergeleken is ‘Message-commissie’ licht werk.
Gisteren was het dan zover: de grote vergadering van de assemblee heeft onze Message bediscussieerd en (vandaag) aangenomen. Hoewel het bericht bedoeld is om zoveel mogelijk onder lokale lidkerken te laten verspreiden, is het taalgebruik nog behoorlijk hoog van de toren. Toch vonden Henk Stenvers, Marijke van Duin en ik, en met ons verschillende deelnemers vanuit Nederland, het waardevol de Message zo snel mogelijk te vertalen, zodat er inderdaad uit kan worden (voor)gelezen.
het leek ons belangrijk dat de Message gelijk kon worden voorgelezen
De Message is gestructureerd naar een ‘kom’ en een ‘ga’.
Na een korte introductie beschrijft de tekst hoe ieder geroepen en uitgenodigd is en in de liefde te leven die voor de hele wereld bedoeld is. Daarna benoemt de Message de gevoelens van grote zorg en onrust in de wereld van waaruit de Wereldraad is samengekomen: oorlog, dood, ziekte en honger – en alle onrecht en discriminatie die daarmee gemoeid zijn.
Nadrukkelijker dan voorheen benoemt de Message ook de grote zorgen om het klimaat. Eindeloos vergaderde men over de te gebruiken taal. Woorden als ‘klimaatverandering’ of ‘klimaatcrisis’ volstaan niet, omdat wat er met het klimaat aan de hand is geen natuurlijke of neutrale ‘verandering’ is, of slechts een tijdelijke crisis die je kunt ‘managen’, maar een door mensen veroorzaakte, levensbedreigende situatie. Daarom kozen we voor ‘klimatologische noodsituatie’ (‘climate emergency‘).
er is ook hoop
Om niet in taal van totale doem te blijven hangen, vond de groep het belangrijk daarnaast de sfeer van hoop en anticipatie te benoemen die tijdens de assemblee heerste. Bovendien wilden we het hoopvolle perspectief voorhouden, dat kerken (en allen) er vanuit Christus toe worden aangezet de ‘pelgrimage’ van de Wereldraad vol te houden, een pelgrimage waarin de pelgrims zich bekeren van de zonden van zelfzucht en apathie, in actie komen omwille van gerechtigheid en zich richten op inclusie en dienstbaarheid.
Na tekst over het gebeuren tijdens de assemblee zelf eindigt de Message met de oproep de wereld in te gaan. De tekst spreekt het vurige verlangen uit dat alle woorden over gerechtigheid en vrede zo breed mogelijk over de wereld worden verspreid en worden omgezet tot actie.
Welnu, u weet nu waartoe u van harte uitgenodigd en geroepen wordt, vanuit de Wereldraad!
Klik voor de Nederlandse vertaling van de Message hier.
* Toen ik dit tijdens een ontmoeting tegen een mededeelnemer zei, antwoordde hij: “Hoe meer ik van deze assemblees meemaak, hoe minder ik ervan begrijp.” Hij grapte wat. Maar ja, hij heeft ook gelijk. Door allerlei politiek spel in de wandelgangen kan het soms slecht aflopen met de stemming over een document waaraan mensen soms maandenlang voorbereidend werk hebben verricht.
Tekst en beeld: Iris Speckmann