4e Advent: Kerst van 1914

De dagen worden korter, het weer kouder, de kerstvakantie komt er aan. Daarom een kerstverhaal voor jongeren. Vier weken lang verschijnen er podcasts met verhalen over de helden van het kerstverhaal voor basisschoolkinderen. Jozef, de ezel, de herbergier en de herders. Zij spelen allemaal een belangrijke rol bij de geboorte van Jezus. Dit verhaal kennen jullie allang; waarschijnlijk hebben jullie het op de zondagsschool gehoord, bij het kerstspel gespeeld, erover gezongen. Voor de jongeren focussen we op verhalen die jullie misschien nog niet kennen: vier verhalen over mensen die moeilijke besluiten namen, dappere, gevaarlijke maar essentiële keuzes. Wat zou jij doen?

Vandaag een kerstverhaal, maar geen knus, gezellig verhaal voor bij een kop warme chocolademelk. We gaan terug naar het jaar 1914; de Eerste Wereldoorlog is die zomer begonnen. Het begon met grote aanvallen, maar ondertussen zitten de soldaten vast. Duitsland en Engeland liggen tegenover elkaar in loopgraven in Frankrijk. Om te voorkomen dat er op je geschoten wordt, is het handig om een plek in te graven, lange paden te paden, zodat je van de ene naar de andere kant kan lopen zonder gezien te worden. Twee rijen met loopgraven en daartussen het niemandsland. Soms werd er een aanval uitgevoerd door een van beide kanten, dan won de ene kant en verloor de andere kant een paar meter. En dan werden nieuwe loopgraven aangelegd, een paar meter verderop. Het was ellende.

En dan werden nieuwe loopgraven aangelegd, een paar meter verderop

Kerst kwam er aan. Al vijf maanden werd de oorlog gevoerd. Er werd gesproken over een staakt-het-vuren, speciaal voor Kerst, maar de legerleiding zag dat niet zitten. Er moest gewoon doorgevochten worden, was de opdracht. Toch gebeurde er iets bijzonders. De Duitse soldaten brandden kaarsjes, terwijl ze eigenlijk ongezien wilden blijven. De Franse soldaten waren argwanend – is dit een truc? Proberen ze ons in niemandsland te lokken om ons vervolgens te vermoorden?

Toen kwam er iets vanuit de Duitse loopgraven. Een chocoladetaart! Met een briefje, smekend om een vreedzame kerstavond. De Britten gingen akkoord en stuurden ook een geschenk. Om half acht in de avond begonnen de Duitse soldaten kerstliederen te zingen, de Britten luisterden en applaudisseerden. Die nacht was er even geen oorlog. In de ochtend stonden de Britten en Duitsers weer tegenover elkaar, maar deze keer met een voetbal tussen hen in. Er werd gelachen, gevierd, gegeten. De vijanden bleken opeens niet zo gevaarlijk te zijn.

Vrede voor even

Ondanks dat de leiding van beide legers absoluut tegen dit staakt-het-vuren was, was er toch vrede – voor even. De oorlog sleepte hierna nog jaren door, maar voor een kort moment waren de soldaten verbonden. De gewone soldaten, de mensen in de loopgraven, de mensen die het dichtstbij de oorlog stonden: zij konden samenkomen, maar hun bazen niet.

Deze adventsperiode vertelden wij de verhalen van gewone mensen die bijzondere keuzes maakten. Dirk, die zijn achtervolger redde uit het ijs. Malala, die opkwam voor de rechten van meisjes en vrouwen ondanks gevaar. Greta, die niet stil kon blijven bij het zien van het gevaar dat onze planeet loopt. De gewone soldaten uit Duitsland en Engeland, die elkaar een fijne Kerst wensten. Gewone mensen, maar tegelijk heel bijzondere mensen. Mensen die een verschil maakten. Wat voor verschil durf jij te maken?