Over de kracht van het verhaal; sprookjes en de grote markt in Haarlem.
Machteloos maar verbonden
Eigenlijk heb ik er bijna nooit bij stilgestaan dat mijn ouders in Oekraïne zijn geboren en ik in Rusland; dat we naar Duitsland emigreerden en ik nu in Nederland woon waar mijn kinderen zijn geboren. Ook heb ik er niet vaak aan gedacht dat dit misschien een bijzonder verhaal zou kunnen zijn. Dat was zo voor mij, het was deel van mijn geschiedenis.
Het is wie ik ben en waar ik sta, hoe ik mij voel en wat mij beïnvloedt. Maar het was altijd mijn eigen verhaal.
Tot nu, omdat ik het nu deel.
Ineens kom ik door de recente gebeurtenissen tot het besef van een gevoel van onmacht en onbegrip. Familie heb ik – voor zover ik weet – niet meer in Oekraïne, en in Rusland leven alleen nog achter-achter-achterneven en -nichten. Met wie ik geen contact meer heb.
De recente berichten over de oorlog in Oekraïne laten bij mij een gevoel van onmacht opkomen. En de vragen ‘waarom’ en ‘hoezo’. Het voelt een beetje alsof er in mijn geschiedenis wordt gewroet, alsof er met mijn verleden wordt gespeeld. Want de plekken waar het om gaat zijn verbonden met mijn verleden. En de mensen waar het om gaat horen daar onlosmakelijk bij. Hier in Nederland ben ik veilig, en zo voel ik mij ook. Maar dat versterkt alleen maar het gevoel van onmacht. Wat kan ik hier doen? Kan ik überhaupt iets doen?
Waarom? En hoezo?
Op vrijdag (de dag na het begin van de oorlog) werd door collega-predikanten opgeroepen om een vredesgebed te houden. In sommige vermaningen in het land zouden vredesdiensten worden gehouden. Ik kon toen niet anders dan ook voor mijn gemeenten een vredesgebed houden. Ik stuurde een mail rond aan alle gemeenteleden, en aan enkele protestantse en katholieke collega’s, met de oproep om zaterdag naar de vermaning te komen voor een vredesgebed. Hoewel ik dacht ‘het is best kort dag om dat te organiseren, en misschien zullen niet veel mensen kunnen’, kreeg ik toch vrij snel en van alle kanten positieve reacties. En op zaterdag kwamen dertien mensen naar de vermaning in De Rijp. Zij namen de moeite om erbij te zijn. We deelden in het gevoel van onmacht, maar voelden ons in het gebed verbonden met elkaar en met de mensen in Oekraïne. Ook voelden we ons verbonden met de mensen die tegenover elkaar stonden in het conflictgebied. We konden op dat moment alleen in gebed met elkaar verbonden zijn.
Het gevoel van onmacht was niet weg. Maar ik voelde een verbondenheid met mijn geschiedenis en met de mensen uit het verleden, en vooral ook een verbondenheid met de mensen van hier en nu.
Dus, terwijl mijn ouders geboren zijn in Oekraïne, ikzelf in Rusland en mijn kinderen in Nederland, voel ik me toch machteloos. Maar we zijn ook verbonden – misschien door gebed? Misschien door geloof? Maar vooral door het menszijn!
